Odpowiedzialność placówki oświatowej za szkody wyrządzone przez dziecko
Szkody wyrządzone przez dzieci w placówkach oświatowych mogą prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych dla tych instytucji. Kiedy szkoła lub przedszkole ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez dziecko? Jakie są kluczowe aspekty prawne dotyczące nadzoru nad dziećmi? Jak przedszkola mogą bronić się przed roszczeniami za szkody wyrządzone przez podopiecznych — jakich zasad muszą przestrzegać? Zobacz jak zabezpieczyć się przed ewentualnymi konsekwencjami czynów podopiecznych placówki.
– NASZE SZKOLENIA –
– – – – – – – – – – – – – – –
Program Aktywny Maluch 2022-2029 – terminy, zasady, warunki
Termin: 21 maja 2024 godz. 16.00
Zakres: Wszystko o programie Aktywny Maluch 2022-2029
Zapisy: Aktywny Maluch 2022-2029 >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Aktualizacja dotacji oświatowych i roszczenia ws. błędnie naliczonej kwoty dotacji
Termin: 22 maja 2024 godz. 16.00
Zakres: Aktualizacja dotacji, podstawy prawne, poprawność stawki dotacji
Zapisy: Aktualizacja i roszczenia >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Standardy ochrony małoletnich w jednostkach oświatowych 2024. Wzór dokumentu
[Dostęp do nagrania szkolenia]
Zapisy: Standardy ochrony małoletnich >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Opieka nad dziećmi do lat 3 – nowe regulacje 2023. Wzory dokumentów
[Dostęp do nagrania szkolenia]
Zapisy: Opieka nad dziećmi do lat 3 >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Szkoda a wiek dziecka — od kiedy nastolatek odpowiada za swoje czyny
Jaki jest graniczny wiek dziecka, od którego zaczyna samodzielnie ponosić odpowiedzialność za własne czyny? Zgodnie z art. 426 k.c. dziecko, które nie ukończyło lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę na zasadzie winy. Granicę stanowi więc trzynasty rok życia. Po jego ukończeniu można już formalnie przypisać odpowiedzialność konkretnemu małoletniemu za wyrządzone przez niego szkody na zasadach ogólnych.
Do 13 roku życia odpowiedzialność ponosi opiekun dziecka
Do ukończenia 13 roku życia za czyny dziecka odpowiedzialność ponosi opiekun ustawowy lub fizyczny. Oznacza to, że za czyny dziecka odpowiada rodzic, lub placówka oświatowa. Ustawodawca przyjmuje, że dziecko, które nie ukończyło jeszcze 13 lat, nie jest dostatecznie świadome i nie jest w stanie właściwie kierować swym postępowaniem. W konsekwencji za czyny takiego dziecka odpowiedzialność ponosi jego opiekun ustawowy (tj. rodzic) lub opiekun faktyczny (tj. np. przedszkole). Wówczas opiekun musi naprawić wyrządzoną szkodę przez dziecko.
Oświatowe placówki publiczne i niepubliczne — czym się różnią
Odpowiedzialność przedszkola, szkoły za czyny dziecka
Przedszkole od momentu przekazania przez rodzica lub osobę uprawnioną dziecka pod opiekę nauczyciela jest zobowiązane do nadzoru nad dzieckiem. Szkoła jest odpowiedzialna za czyny uczniów w czasie trwania zajęć zgodnie z planem lekcji. Powoduje to, że placówki odpowiadają za ewentualne szkody wyrządzone przez dziecko w mieniu lub wyrządzone przez dziecko szkody fizyczne. Jednostki oświatowe zobowiązane są również zapewnić bezpieczeństwo dzieci. Odpowiedzialność ta trwa do momentu zakończenia sprawowania nadzoru przez szkołę lub przedszkole. W praktyce oznacza to moment odebrania dziecka przez rodziców, lub zakończenia zajęć lekcyjnych w szkole. Dotyczy to także sytuacji, w której dziecko przebywa w budynku placówki lub na wycieczce/wyjściu poza budynek w ramach zajęć w placówce.
Na czym polega wina placówki oświatowej, gdy dziecko wyrządza szkodę?
Wina placówki oświatowej przeważnie przejawia się w zaniechaniu sprawowania nadzoru nad dzieckiem przez nauczyciela, podczas którego dziecko wyrządzi szkodę sobie, innej osobie lub szkodę na mieniu. Dodatkowo wina placówki oświatowej może polegać m.in. na niewłaściwym zabezpieczeniu urządzeń, sal lub placu zabaw, co spowodowało szkodę.
Jak szkoła lub przedszkole mogą uniknąć odpowiedzialności za czyny dzieci?
Art. 427 k.c. przewiduje domniemanie winy w nadzorze nad dzieckiem, a więc ciężar wykazania braku winy w sprawowaniu nadzoru spoczywa na szkole lub przedszkolu. Placówka nie ponosi odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że uczyniło zadość obowiązkowi nadzoru albo, że szkoda powstałaby także przy starannym wykonywaniu nadzoru.
Godzinowy wymiar zajęć i realizacja podstawy programowej w punktach przedszkolnych
Właściwie wykonywany obowiązek opieki w szkole lub przedszkolu
Jednostka oświatowa, aby uniknąć odpowiedzialności, musi wykazać, że obowiązek opieki był wykonywany właściwie lub brak właściwego sprawowania nadzoru nie miał wpływu na wyrządzenie szkody przez wychowanka.
Odpowiedzialność za szkody a właściwe kwalifikacje kadry w placówce
Tu zwróćcie Państwo uwagę, na kwestie, które podnoszę przy okazji naszych spotkań, a mianowicie pozostawienie dzieci pod opieką kadry z odpowiednimi kwalifikacjami. To, w zakresie odpowiedzialności, jest bardzo ważny element. Istotne jest, że między szkodą wyrządzoną przez dziecko a nienależytym sprawowaniem nadzoru przez nauczyciela musi zachodzić adekwatny związek przyczynowo-skutkowy. Konieczne jest wykazanie, że nauczyciel miał kwalifikacje, a nadto, że podjął wszelkie racjonalne kroki do minimalizacji ryzyka wystąpienia szkody. Przykładowo, jeżeli nauczyciel wyszedł zadzwonić, a podczas jego nieobecności dzieci opuściły salę, a następnie doszło do wypadku, to nauczycielowi takiemu będzie można, co do zasady przypisać, odpowiedzialność. W sytuacji, gdy zdarzenie powodujące szkodę miało charakter niespodziewany oraz nagły i nauczyciel obiektywnie nie mógł mu zapobiec, to wówczas nie można mówić o przypisaniu odpowiedzialności szkole lub przedszkolu i wówczas placówka nie będzie zobowiązane do naprawienia szkody.
Ważna jest dokumentacja zdarzenia — dokument powypadkowy i dowody
Pamiętajcie też Państwo, ze w przypadku wypadku konieczne jest sporządzenie dokumentacji powypadkowej. Warto jest również zabezpieczyć dowody — dokumentacja zdjęciowa, notatka ze zdarzenia — koniecznie z podpisami osób uczestniczących w zdarzeniu. Czasami pomocne może być też nagrane z monitoringu. Rozstrzygnięcie kwestii odpowiedzialności szkoły lub przedszkola za szkody wyrządzone przez dzieci zależy więc często od konkretnych okoliczności danej sprawy.
