Kontrola dotacji oświatowych. Jakie prawa i obowiązki ma kontrolowana szkoła lub przedszkole?
Jakie prawa i obowiązki ma organ prowadzący, dyrektor, lub inna osoba reprezentująca kontrolowaną jednostkę oświatową? Czego kontrolowany może oczekiwać od osoby delegowanej przez urząd do przeprowadzenia kontroli pobrania i wydatkowania dotacji oświatowych? Wyjaśnia mecenas. Beata Patoleta, specjalista ds. prawa oświatowego, która m.in. reprezentuje szkoły i przedszkola w trakcie kontroli dotacji.
– NASZE SZKOLENIA –
– – – – – – – – – – – – – – –
Kontrola kuratorium i nadzór nad niesamorządowymi jednostkami oświatowymi
Termin: 8 maja 2024 godz. 16.00
Zakres: Kontrola z kuratorium, nadzór pedagogiczny, uprawnienia, obowiązki
Zapisy: Kontrola kuratorium i nadzór >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Aktualizacja dotacji oświatowych i roszczenia ws. błędnie naliczonej kwoty dotacji
Termin: 22 maja 2024 godz. 16.00
Zakres: Aktualizacja dotacji, podstawy prawne, poprawność stawki dotacji
Zapisy: Aktualizacja i roszczenia >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Standardy ochrony małoletnich w jednostkach oświatowych 2024. Wzór dokumentu
[Dostęp do nagrania szkolenia]
Zapisy: Standardy ochrony małoletnich >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Prawo do czasu — kontrola pobrania i wydatkowania dotacji oświatowej
Jednym z podstawowych praw kontrolowanego, w trakcie kontroli pobrania i wydatkowania dotacji oświatowej, jest prawo do czasu. Ustawodawca zagwarantował Państwu 14 dni na przygotowanie się do kontroli. Treść art. 36 ust. 3 mówi, że obowiązek okazania dokumentów powstaje w terminie 14 dni od dnia zwrócenia się o to przez osobę upoważnioną do przeprowadzenia kontroli.
Jak przygotować się do kontroli dotacji oświatowych? Radzi mec. Beata Patoleta
14 dni od momentu otrzymania informacji o kontroli
Informacja o kontroli winna być Państwu przekazana w formie pisemnej razem z upoważnieniem. Musi być ona przekazana w taki sposób, aby kontrolujący mógł wykazać nie to, kiedy informację tę Państwu wysłał, ale kiedy ona do Państwa dotarła.
Kontrola może być prowadzona wyłącznie przez pracownika urzędu
Istotne jest również to, kto jest uprawniony do przeprowadzania kontroli. Wynika to z treści powyższej normy. Ustawodawca zastrzega tam, że kontrola może być prowadzona wyłącznie przez pracownika urzędu, nie może to być osoba z zewnątrz.
Kontrola może dotyczyć pięciu ostatnich lat
Normy wyraźnie określają również przedział czasowy, który może podlegać kontroli pobrania i wydatkowania dotacji oświatowej. Może ona dotyczyć wyłącznie pięciu ostatnich lat budżetowych. Oznacza to, że w tym roku kontrolowany może być maksymalnie rok 2017. Wcześniejsze lata nie podlegają już kontroli.
Kontrola, a nie audyt
Z przepisów wprost wynika również, że w przedszkolach i szkołach niesamorządowych prowadzi się kontrolę. Oznacza to, że w Państwa jednostkach nie może być prowadzony audyt.
Aktualizacja dotacji, a stan budżetu gminy. Jak ocenić poprawność aktualizacji?
Prawa i obowiązki kontrolujących a uchwały gmin
Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie I GSK 800/21 zanegował, zapisane w uchwale Rady Miasta Kraków, prawo wskazujące, że kontrolujący mają prawo do przeprowadzania oględzin obiektów, pomieszczeń, składników majątkowych i przebiegu określonych czynności podlegających kontroli. Według Naczelnego Sądu Administracyjnego wyposażenie kontrolujących, na etapie kontroli, w kompetencję do przeprowadzenia oględzin narusza postanowienia art. 38 ust. 1 w związku z art. 36 ust. 1-3 u.f.z.o. oraz art. 2 i art. 84 Konstytucji RP.
Kontrola dotacji oświatowych – ustawa, a nie uchwała
NSA wskazał, że zgodnie z art. 84 Konstytucji RP każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że ciężary i świadczenia publiczne powinny być określone w ustawie. Jeżeli zatem dany ciężar lub świadczenie publiczne nie wynika z ustawy, to obowiązek ich ponoszenia nie został wprowadzony zgodnie ze standardem konstytucyjnym, a mianowicie drogą ustawową.
Kontrolowany nie ma obowiązku dostarczać dokumentów do urzędu
Naczelny Sąd Administracyjny zanegował również prawo kontrolujących do uzyskiwania kopii dokumentacji lub wyciągów z dokumentacji, o której mowa w pkt 2, poświadczonej za zgodność z oryginałem przez osobę reprezentującą podmiot kontrolowany. Kontrolujący nie może żądać od organu prowadzącego przedłożenia do siedziby organu dotującego kopii dokumentów, co do których dokonano poświadczenia ich zgodności z oryginałem lub szczegółowego opisu tych dokumentów, o których mowa w art. 36 ust. 2 ustawy, stanowiących podstawę pobrania lub potwierdzenie wykorzystania dotacji. Są to obowiązki, które mogą być nałożone na kontrolowanego tylko ustawą.
Kontrolujący nie może przenosić swoich obowiązków na kontrolowanego
Naczelny Sąd wyjaśnił, że regulacje te wprowadzają możliwość nałożenia przez podmiot kontrolujący na podmioty kontrolowane dodatkowych obowiązków, ponad te które wynikają z postanowień art. 36 ust. 2 u.f.z.o.. Ponadto, przez nałożenie ww. obowiązków na kontrolowanego, podmiot ten obciążony zostaje obowiązkiem wykonywania czynności, które co do zasady zwykle obciążają kontrolujących.
Kontrolujący nie przesłuchuje świadków i nie korzysta z opinii biegłych
W wyroku tym NSA wskazał również, że kontrolujący nie są upoważnieni, ani uprawnieni do prowadzenia dowodu z przesłuchania świadków, czy też korzystania z pomocy biegłych. Wiem z praktyki, że niestety zdążają się takie sytuacje. Jest to wówczas działanie z przekroczeniem granicy uprawnień. Dlatego tak ważne jest, abyście Państwo znali swoje prawa. Warto reagować!
Uprawnienia kontrolujących a prawa kontrolowanych
Proszę pamiętać, że z uprawnieniem kontrolujących połączone są Państwa prawami.
- Prawo do okazania dokumentów, nie zaś Państwa obowiązek do ich kopiowania, kserowania czy skanowania.
- Prawo do pokazania budynku i zasad funkcjonowania szkoły, przedszkola czy poradni.
- Prawo do prowadzenia kontroli, po pierwsze w godzinach pracy przedszkola czy szkoły, po drugie na jego terenie.
- Prawo do kontroli wyłącznie poprawności pobrania i wydatkowania dotacji.
Kontrola zatem winna odbywać się nie w urzędzie, nie na podstawie dokumentów dostarczonych do urzędu, ale w siedzibie przedszkola w godzinach jego pracy. W takim zakresie wypowiedział się również WSA w Krakowie wskazując, że:
Forma kontroli polegająca na obowiązku dostarczenia do organu pełnej dokumentacji finansowej potwierdzającej sposób wydatkowania otrzymanej dotacji, w tym dokumentacji kadrowo – płacowej, nie ma podstaw prawnych, wszak nie mieści się w zakresie nadzoru określonego w ww. przepisach. Podnoszona przez organ sytuacja pandemii, czy innego rodzaju utrudniania kontroli, nie może być powodem przyznawania sobie uprawnień, jakie nie wynikają ściśle z przepisów prawnych. Organ ma w ramach przyznanych kompetencji uprawnienie do dyscyplinowania kontrolowanego podmiotu w przypadku nie wywiązania się z obowiązku udostępnienia dokumentacji w siedzibie kontrolowanego np. w formie wstrzymania płatności lub końcowego skutku w postaci wydania negatywnej dla strony decyzji rozstrzygającej kwestie rozliczenia dotacji. Natomiast nie można domniemywać dodatkowych uprawnień, jakie nie wynikają ściśle z przepisów prawa.
Rozliczanie 400 plus. Zwracanie rodzicom nadpłaconej kwoty czesnego. Kiedy? Jak?
Kontrola dotacji. Dane osobowe rodziców dzieci
Proszę pamiętać, że kontrolujący nie ma uprawnienia do przetwarzania danych osobowych rodziców. Nie może nakazać Państwu działania wbrew zapisom RODO. Ustęp 4 wyraźnie wskazuje, że organ dotujący, o którym mowa w ust. 1, w związku z przeprowadzaniem kontroli prawidłowości pobrania i wykorzystania dotacji przez przedszkola, inne formy wychowania przedszkolnego, szkoły i placówki – przetwarza dane osobowe:
- dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych i słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych odpowiednio tych przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek, znajdujące się w dokumentacji, o której mowa w ust. 2,
- osób fizycznych zatrudnionych, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej, w tych przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach lub placówkach oraz osób fizycznych prowadzących przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę, jeżeli odpowiednio pełnią funkcję dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki albo prowadzą zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego, w związku z przeprowadzaniem kontroli w zakresie przeznaczania dotacji na wynagrodzenia, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. a i aa oraz ust. 2b
Wiele z umów, które Państwo zawieracie, zawiera zastrzeżenie tajemnicy, czy to przedsiębiorcy – Państwa kontrahenta, czy to bankowej. Zwracajcie Państwo na to uwagę!
Prawa i obowiązki kontrolujących i kontrolowanych – kontrola dotacji oświatowej
Macie Państwo obowiązek okazać, w siedzibie jednostki oświatowej, dokumenty
Możecie okazać swoją jednostkę oświatową. Możecie Państwo coś wyjaśnić, ale nie macie takiego obowiązku. Natomiast kontrolujący ma obowiązek, na podstawie okazanej przez Państwa dokumentacji, zweryfikować czy pobraliście Państwo dotację zgodnie z comiesięcznymi deklaracjami i czy wykorzystaliście ją zgodnie z treścią ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.
