Śmierć osoby prowadzącej szkołę, lub przedszkole. Jak zabezpieczyć bliskich?

Co dzieje się ze szkołą lub przedszkolem, w przypadku śmierci właściciela, organu prowadzącego placówkę oświatową? Sprawdź, jak możesz zabezpieczyć bliskich i ciągłość działania placówki na wypadek swojej śmierci? Kwestie związane z sukcesją praw do prowadzenia placówki oświatowej wyjaśnia mecenas Beata Patoleta. Jak wygląda oświadczenie i procedura przekazania praw do szkoły lub przedszkola wskazanej przez nas osobie? Czy w przypadku śmierci organu prowadzącego, spadkobiercy są uprawnieni do dalszego prowadzenia działalności oświatowej? Jak wygląda ta sprawa z punktu widzenia prawa oświatowego? Czy spadkobiercy mają prawo do roszczeń w sprawie niedopłaconych dotacji oświatowych?

• W przypadku śmierci właściciela placówki oświatowej nie działają przepisy dotyczące działalności gospodarczej
• W przypadku problemów z sukcesją może dojść nawet do wykreślenia placówki oświatowej z rejestru
• Przepisy prawa oświatowego regulują kwestie sukcesji organu prowadzącego placówki oświatowe
• Oświadczenie na wypadek śmierci organu prowadzącego składamy do organu rejestrującego
• Wniosek na wypadek śmierci pozwala zachować pełnie praw do dotacji i do ewentualnych roszczeń

Sprzedaż, przekazanie szkoły lub przedszkola innemu organowi prowadzącemu. Krok po kroku

Nasze szkolenia:
————————
24.06.2025 g. 16.00
Dokumentacja w placówce oświatowej. Kontrola pobrania i wydatkowania dotacji
Dokumenty niezbędne, przydatne i niepotrzebne. Jak dobrze przygotować się do kontroli dotacji…
Zapisy i informacje: 24.06 Dokumentacja i Kontrola >>>
————————
15.07.2025 g. 16.00
Kompendium 2025. Wszystko o dotacjach i kontroli dotacji oświatowych
Wszystko o dotacjach oświatowych oraz Kontroli pobrania i wydatkowania dotacji
Zapisy i informacje: 15.07 Kompendium 2025 Dotacje i Kontrola >>>
————————

Prowadzenie działalności oświatowej nie jest działalnością gospodarczą

Prowadzenie działalności oświatowej, jak wskazuje art. 172 ust. 1, nie jest prowadzeniem działalności gospodarczej. Może to stanowić kłopot po Państwa śmierci. Dotyczy to m.in. przepisów o zarządzie sukcesyjnym. Nie jest to niestety tak proste, jak wstąpienie w miejsce zmarłego przy działalności gospodarczej. Pojawiają się kolejne komplikacje, niezbędne jest pilne działanie Państwa spadkobierców. Mniejszy kłopot jest w przypadku gdy ich interesy są niesporne, gorzej, gdy może pojawić się spór lub gdy w gronie spadkobierców są osoby małoletnie. W takiej sytuacji, przez czas niezbędny na uregulowanie kwestii spadkowych, jednostka oświatowa może pozostawać bez organu prowadzącego!

Przejęcie prowadzenia szkoły lub przedszkola w przypadku śmierci organu prowadzącego

Wszyscy dbamy o dobrostan naszych bliskich – małżonków i dzieci. Chcemy zabezpieczyć ich bezpieczny byt, ale często zapominamy, że nasze życie bywa kruche. Zastanówcie się Państwo teraz, co by się stało, gdybyście nagle zmarli, co działoby się z prowadzoną przez Was placówką? Od 1 stycznia 2019 roku przepisy ustawy Prawo oświatowe wprowadzają regulacje w tej kwestii. Regulują ją w odniesieniu do publicznych i niepublicznych jednostek systemu oświaty, prowadzonych przez osoby fizyczne. Mamy możliwość złożenia wniosku – oświadczenia wskazującego osobę fizyczną lub osobę prawną, inną niż jednostka samorządu terytorialnego, która przejmie prowadzenie szkoły lub przedszkola w przypadku śmierci osoby składającej wniosek.

Godziny wsparcia w SIO w roku 2024 a wypłata dotacji w roku 2025

Brak oświadczenia na wypadek śmierci – co dzieje się ze szkołą lub przedszkolem

W przypadku gdy oświadczenie nie zostało złożone przez osobę fizyczną prowadzącą niepubliczną szkołę lub przedszkole, to zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny w miejsce osoby zmarłej mogą wejść jej spadkobiercy. Jeżeli spadkobiercy nie zgłoszą się do organu ewidencyjnego, a szkoła na skutek śmierci osoby prowadzącej przedszkole albo na skutek różnych okoliczności, czy to sporu, czy kłopotu z wyłonieniem pośród spadkobierców osoby prowadzącej, czy czasu potrzebnego do uzyskania zgody sądu, gdy pośród spadkobierców są osoby małoletnie, nie będzie funkcjonować przez okres dłuższy niż 3 miesiące, to wówczas organ ewidencyjny powinien wykreślić placówkę z ewidencji na podstawie art. 169 ust. 1 pkt 5 u.p.o.

Oświadczenie na wypadek śmierci właściciela szkoły, przedszkola

Ewentualnym problemom, które spadną na naszych bliskich, łatwo zapobiec. Kwestie te reguluje art. 168 prawa oświatowego, kolejno w ustępach 4a i 4b wskazując:

4a. Osoba fizyczna składająca zgłoszenie do ewidencji, o którym mowa w ust. 4, może dołączyć do wniosku pisemne oświadczenie wskazujące osobę fizyczną lub osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego, która przejmie prowadzenie szkoły lub placówki w przypadku zgonu osoby składającej zgłoszenie.
4b. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 4a, może zostać złożone przez osobę fizyczną również po uzyskaniu wpisu do ewidencji.

Czyli, jak wynika z przepisów, oświadczenie takie możecie złożyć w każdej chwili, nawet jeśli nie dołączyliście go do zgłoszenia do ewidencji placówek. Zatem złóżcie je Państwo już jutro – po co czekać? Co się stanie z bliskimi, jeśli nie złożycie takiego oświadczenia i np. ulegniecie wypadkowi?

Jakich danych może wymagać gmina we wniosku z informacją o liczbie uczniów

Treść oświadczenia na wypadek śmierci organu prowadzącego

Wniosek taki składamy do organu rejestrowego, czyli odpowiednio: wójta, burmistrza, prezydenta czy starostwa. Treść oświadczenia na wypadek śmierci właściciela placówki oświatowej nie jest skomplikowana: „Oświadczam, że w przypadku mojego zgonu organem prowadzącym przedszkole będzie [i tu imię i nazwisko oraz nr pesel wskazanej przez nas osoby] i nasz podpis. Wniosek taki można zmienić w każdej chwili i zmienić upoważnioną w nim osobę. Do składanego przez Państwa oświadczenia, niezbędne jest także dołączenie oświadczenia zawierającego zgodę osoby fizycznej lub osoby prawnej, która ma przejąć prowadzenie danej placówki: „Oświadczam, że wyrażam zgodę na przejęcie prowadzenia jednostki oświatowej [takiej to a takiej] po śmierci [takiej to a takiej osoby], podpis i nr pesel osoby składającej oświadczenie.

Spółka jako podmiot uprawniony do przejęcia funkcji organu prowadzącego

Jeśli macie wątpliwości, bo np. podróżujecie z małżonkiem i istnieje ryzyko zgonu w tym samym czasie, to możecie również wskazać osobę prawną. Może to być np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Tu pod Państwa rozwagę podaję możliwość utworzenia takiej spółki. W takiej sytuacji bowiem nawet jeśli będziecie Państwo udziałowcami tej spółki i nastąpi zgon obojga, to spółka nadal pozostanie w obrocie. Warto byłoby też rozważyć ewentualnie ustanowienie osoby trzeciej członkiem zarządu w spółce. Udziały będą oczywiście wchodziły w skład spadku.

Utrzymanie prawa do dotacji oraz ciągłości umów z rodzicami i pracownikami

Wprowadzone w tym zakresie regulacje są odzwierciedleniem zmian wprowadzonych przez ustawodawcę w ramach przepisów dotyczących jednoosobowej działalności gospodarczej. Analogicznie bowiem jak w przypadku działalności gospodarczej, ustawodawca przewidział możliwość złożenia oświadczenia, kto ma przejąć prowadzenie szkoły lub przedszkola. Złożenie takiego oświadczenia pozwala uporządkować sprawy prowadzonej działalności oświatowej. Pozwala też określić, kto ma stać się organem prowadzącym daną jednostkę po naszej śmierci. Takie rozwiązanie nie pozostawia także wątpliwości, że przejście ogółu praw i obowiązków związanych z prowadzoną placówką pozwoli na utrzymanie prawa do dotacji, zachowania umów z rodzicami oraz pracownikami.

Nowe gminne uchwały dotyczące dotacji, nowe nieprawidłowości. Gdzie je zgłosić?

Śmierć organu prowadzącego… co z roszczeniami ws. dotacji?

Jednocześnie warto pamiętać, że zmiana organu prowadzącego, niezależnie od przyczyny tej zmiany, sprawia, że roszczenie o niedopłaconą dotację przysługuje tej osobie, która w danym momencie prowadziła szkołę lub przedszkole. Oznacza to, że zbycie przedszkola nie pozbawia nas prawa do dochodzenia zaległych kwot dotacji. Roszczenie o niedopłaconą dotację przysługuje bowiem osobie, która prowadziła daną szkołę lub przedszkole w konkretnym roku budżetowym.

Oświadczenie na wypadek śmierci – na wszelki wypadek

W trosce o swoich bliskich nie czekajcie Państwo z tą decyzją. Złóżcie takie oświadczenie możliwie szybko, np. jutro. Sama czynności nie jest skomplikowana i nie nastręczy Państwu wielu problemów, a na wypadek najgorszego scenariusza uchroni Państwa bliskich od wielu kłopotów.

Zapraszamy na nasz fanpage, profil na instagramie i kanał na YouTube