Zasiłek opiekuńczy a otwarcie przedszkoli
Odnosząc się do informacji i pytań, z którymi zwracacie się Państwo do nas, dotyczących zasiłku opiekuńczego w momencie otwarcia placówek przedszkolnych wyjaśniamy, że stosownie do treści rozporządzenia [z 30 kwietnia 2020] zasiłek opiekuńczy przysługuje wówczas, gdy jednostka oświatowa jest zamknięta. Uzasadnienie wskazuje, że „od dnia 6 maja 2020 r. do dnia 24 maja 2020 r. przedszkola powinny być dostępne przede wszystkim dla dzieci, których rodzice nie mogą pogodzić obowiązków zawodowych z zapewnieniem opieki w miejscu zamieszkania” W rozporządzeniu zawarta jest norma sugerująca, że zasiłek przysługuje również ubezpieczonemu oraz funkcjonariuszowi, którzy podejmą decyzję o osobistym sprawowaniu opieki, jednak nie dłużej niż do dnia 24 maja 2020 r.
Komentarz do zmian, które wprowadza rozporządzenie MEN z 5 listopada
– NASZE SZKOLENIA –
– – – – – – – – – – – – – – –
Organizacyjne aspekty funkcjonowania niesamorządowej jednostki oświatowej
Termin: 24 kwietnia 2024 godz. 16.00
Zakres: Etaty specjalistów, oddziały integracyjne, dni wolne, dotacje, czesne
Zapisy: Funkcjonowanie placówki niesamorządowej >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Standardy ochrony małoletnich w jednostkach oświatowych 2024. Wzór dokumentu
[Dostęp do nagrania szkolenia]
Zapisy: Standardy ochrony małoletnich >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Wątpliwości co do zasiłków opiekuńczych
Powyższe zaś budzi poważne wątpliwości natury prawnej, bowiem stosownie do treści delegacji wyrażonej w ustawie o COVID – 19 Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia, określić jedynie dłuższy okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego niż wskazany w ust. 1 i 1a, biorąc pod uwagę okres na jaki zostały zamknięte między innymi żłobki i przedszkola. Tym czasem żłobki i przedszkola od 6 maja nie są już zamknięte w myśl art. 33 ustawy o świadczeniach.
Kompetencja ustawowa do wydania Rozporządzenia upoważnia Radę Ministrów do określenia wyłącznie dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego, wynikającego z art. 4 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. W ustawie brak jest zatem upoważnienia do zmiany zasad otrzymywania tego zasiłku przez ubezpieczonych i ustalenie, że ów dodatkowy zasiłek opiekuńczy miałby zostać wypłacony w innych sytuacjach, niż wskazane w art. 4 ust. 1 lub 1a ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Wydaje się więc, że w świetle przytoczonych przepisów, w tym art. 92 Konstytucji RP, Rada Ministrów mogła wyłącznie przedłużyć okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego, w żaden sposób nie mogła jednak zmieniać zasad jego przyznania i wypłaty np. rozciągając uprawnienie do otrzymania tego zasiłku także na rodziców tych dzieci, których przedszkola lub żłobki są otwarte i rodzice mogą korzystać z ich usług, a rodzice nie zdecydowali się na wysłanie dziecka do nich. Tym samym wydaje się, że sama decyzja rodziców, bez dodatkowych warunków nie jest wystarczająca do otrzymania zasiłku. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 powinno być bowiem zgodne z aktem wyższego rzędu, a mianowicie ustawą o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w kwestii zasiłków opiekuńczych
Dotychczas wypracowane orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego prowadzi natomiast do wniosku, że stanowienie przepisów rozporządzenia, które wykraczają poza granice ustawowych kompetencji, jest równoznaczne z wyjściem poza granice upoważnienia i przesądza o niezgodności rozporządzenia z ustawą. Analiza zatem przedstawionych aktów nie daje możliwości definitywnego wskazania, że dodatkowy zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwał także rodzicom tych dzieci, dla których dzieci będzie miejsce w otwartych przedszkolach i żłobkach, a rodzicie nie zdecydują się na wysłanie dziecka do tej placówki, tak długo jak nie zostanie przeprowadzona nowelizacja ustawy, która to określa zasady przyznawania i wypłaty dodatkowego zasiłku opiekuńczego.
Warszawa, dnia 1 maja 2020 r. Poz. 790
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 30 kwietnia 2020 r.
w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19
Na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, 567, 568 i 695) zarządza się, co następuje:
- Dodatkowy zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, przysługuje przez okres na jaki zostały zamknięte żłobki, kluby dziecięce, przedszkola, szkoły, placówki pobytu dziennego oraz inne placówki lub w związku z niemożnością̨ sprawowania opieki przez nianie lub opiekunów dziennych z powodu COVID-19, jednak nie dłużej niż do dnia 24 maja 2020 r.
- Dodatkowy zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w § 1, przysługuje również w przypadku niemożności zapewnienia opieki przez żłobek, klub dziecięcy, przedszkole, placówkę pobytu dziennego oraz inną placówkę lub podmiot zatrudniający dziennych opiekunów z powodu czasowego ograniczenia funkcjonowania tych placówek w związku z COVID-19, przez okres niemożności zapewnienia opieki przez te placówki, jednak nie dłużej niż do dnia 24 maja 2020 r.
- Dodatkowy zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w § 1, przysługuje również ubezpieczonemu oraz funkcjonariuszowi, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, którzy podejmą decyzję o osobistym sprawowaniu opieki, jednak nie dłużej niż do dnia 24 maja 2020 r.
- Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 4 maja 2020 r.
Prezes Rady Ministrów: M. Morawiecki
