Dlaczego dotacja oświatowa spada? O co spytać gminę – wzór wniosku
Z informacji, które do nas docierają, oraz z ankiety, którą zamieściliśmy w naszej grupie na facebooku, wyraźnie widać, że dotacje oświatowe po aktualizacji październikowej w przeważającej większości nie wzrosły, a wręcz spadły. Jest to o tyle dziwne, że w tym roku wzrosły pensje nauczycieli, inflacja sięga niemal 18% i wprowadzono obowiązek zatrudniania nauczycieli specjalistów w jednostkach oświatowych. Jak plan wydatków i plan dochodów na samorządowe przedszkola wpływa na kwotę dotacji oświatowych i jak łatwo zweryfikować poprawność założeń w budżecie gminy, na podstawie dwóch wniosków o udostępnienie informacji publicznej – wyjaśnia mecenas Beata Patoleta specjalistka ds. prawa oświatowego i pomocy prawnej dla przedszkoli i szkół.
W tym artykule:
> Wnioski o udostępnienie informacji publicznej – dotacje oświatowe
> Sprawdzimy, czy dotacja jest poprawnie wyliczona
> Plan wpłat, które wniosą rodzice – czy gmina zakłada realne dane?
> Nierealny plan wpłat od rodziców — spadek dotacji oświatowej
> Zaplanowane dochody a spadek dotacji – jak sprawdzić?
> Jak sprawdzić, czy gmina poprawnie planuje dochody? Wnioski o informacje!
Nasze najbliższe szkolenia
– NASZE SZKOLENIA –
– – – – – – – – – – – – – – –
Organizacyjne aspekty funkcjonowania niesamorządowej jednostki oświatowej
Termin: 24 kwietnia 2024 godz. 16.00
Zakres: Etaty specjalistów, oddziały integracyjne, dni wolne, dotacje, czesne
Zapisy: Funkcjonowanie placówki niesamorządowej >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Standardy ochrony małoletnich w jednostkach oświatowych 2024. Wzór dokumentu
[Dostęp do nagrania szkolenia]
Zapisy: Standardy ochrony małoletnich >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Występujcie Państwo o te dane – pozwoli to wykryć nieprawidłowości w gminach!
Jeżeli powszechnie będziecie Państwo występować o te dane, pozwoli to wykryć nieprawidłowości i zwrócić na nie uwagę ustawodawcy. Być może, jeśli okaże się, że skala problemu jest duża, uda się skłonić ustawodawcę do zmiany przepisów.
Wnioski o udostępnienie informacji publicznej – dotacje oświatowe
Wniosek o udostępnienie informacji publicznej – druki RB-27, RB-28
Wniosek 2 o udostępnienie informacji publicznej – wpłaty od rodziców
Sprawdzimy, czy dotacja jest poprawnie wyliczona
Po uzyskaniu tych informacji, z gminy i od dyrektorów przedszkoli samorządowych, możecie Państwo samodzielnie sprawdzić, chociażby to, jak dochody i wydatki zaplanowane przez gminę w tym roku wyglądają na tle zeszłorocznych planów i wykonania. Omawiamy to w treści artykułu poniżej. Możecie też Państwo zwrócić się do nas. Od wielu lat liczymy kwoty dotacji dla gmin w całej Polsce, na podstawie danych uzyskanych na drodze dostępu do informacji publicznej.
Kontakt do kancelarii: lexedu@lexedu.pl
Plan wydatków gminy pomniejszony o plan dochodów
Mimo rosnących kosztów dotacje oświatowe spadają. Zdaje się, że niektóre samorządy nieco nadinterpretują normy prawne i nie do końca poprawnie planują budżet. Ustawodawca we wprowadzonej w życie w 2018 roku ustawie postanowił, że obliczając dotacje jednostka samorządu terytorialnego może pomniejszyć plan wydatków o ... plan dochodów. Chodzi tu niestety nie o rzeczywisty dochód, a o dochód planowany. Plan wydatków określany jest w ustawie dość restrykcyjnie, w zakresie planu dochodów jednostki samorządowe mają większą swobodę.
Plan wpłat, które wniosą rodzice – czy gmina zakłada realne dane?
Dochody powinny być planowane realnie, ale czy tak jest? Tego właśnie musimy się dowiedzieć. Chodzi tu przede wszystkim o zaplanowane wpłaty. Są to m.in. pieniądze, które rodzice wpłacą za godziny ponadprogramowe oraz płatności za artykuły żywnościowe potrzebne do przygotowania posiłku. Jednostki samorządu terytorialnego odliczają te wpłaty od kosztów działalności przedszkoli samorządowych jako koszty ponoszone nie przez gminę, a przez rodziców. To co jest w tym niepokojące, to to, że nie są to wpłaty zrealizowane, a jedynie wpłaty planowane.
Zamrożenie cen gazu dla szkół i przedszkoli w 2023 roku. Rządowy projekt trafił do Sejmu
Nierealny plan wpłat od rodziców — spadek dotacji oświatowej
W tym roku mamy do czynienia z oburzającą wręcz sytuacją — mimo wzrostu kosztów utrzymania, o których mówią także samorządy, dotacje oświatowe dla przedszkoli niesamorządowych maleją! Skłoniło nas to do głębszej analizy sprawozdań budżetowych gmin. W jej wyniku okazało się, że gminy planują bardzo wysokie, wręcz nierealne dochody z wpłat od rodziców. To one właśnie powodują zmniejszenie kwot dotacji oświatowych.
Zaplanowane dochody a spadek dotacji – jak sprawdzić?
Jeżeli zaplanuję, że na wydatki wydam 1 milion. Pomniejszę tę kwotę o dobrze i realnie ustalony plan dochodów, np. na podstawie zeszłorocznych rzeczywistych wpłat od rodziców, to mogę pomniejszyć wydatki o np. 100 tysięcy złotych. Wówczas do obliczenia dotacji przyjmujemy dochody na poziomie 900 tysięcy złotych. Przy np. 120 dzieciach roczna dotacja wyjdzie w tym wypadku 7500 złotych. Jeśli jednak dochody zaplanuję na poziomie nieco wyższym np. 150 tysięcy, to wówczas kwota dotacji spadnie już do 7083 złotych.
Przykład wzrostu zaplanowanych dochodów — miasto Olsztyn
Olsztyn [woj. warmińsko-mazurskie] zaplanował sobie wpływy w 2021 roku na poziomie 1 milion 450 tysięcy złotych, a zeszłoroczne dane pokazują, że było to jedynie 1 milion i 17 tysięcy złotych zrealizowanych wpłat. W tym roku Olsztyn zaplanował sobie jeszcze wyższe wpływy 1 milion 560 tysięcy złotych!!! Jeżeli realizacja wpływów będzie podobna jak w zeszłym roku, to będzie to już bardzo duża rozbieżność. Będzie to też bardzo odczuwalne, jeśli chodzi o kwotę dotacji w Olsztynie. Inny Olsztyn [niedaleko Częstochowy] posuwa się tutaj jeszcze dalej. Tam plan wpływów to 63 tysiące, a zrealizowane wpłaty to jedynie 24 tysiące złotych. I to właśnie te 63 tysiące są odejmowane od podstawy wyliczenia dotacji, a nie realne 24 tysiące złotych. W przypadku wpływów za wyżywienie, plan zakładał 177 tysięcy, a realizacja wyniosła jedynie 114 tysięcy. To jest poważny problem!
Dotacja 100% zamiast 75 % jako rekompensata błędnego planowania
Takie błędy przy planowaniu budżetu występują w tym roku w jednostkach samorządu terytorialnego na masową skalę. W jednej z gmin, po naszym wniosku do radnych, w którym zwróciliśmy uwagę na błędne planowanie budżetu, udało się przegłosować podniesienie dotacji z 75% na 100% jako pewnego rodzaju formę rekompensatę, w związku z nieudolnym planowaniem budżetu. To są jednak jedynie półśrodki. Nie chodzi o to, żeby obchodzić nieprawidłowości przy planowaniu budżetu, a żeby je znaleźć, pokazać i skłonić włodarzy, do uważniejszego planowania.
Aktualizacja dotacji oświatowej – październik 2022. Ustalanie wysokości, kwestionowanie kwoty
Jak sprawdzić, czy gmina poprawnie planuje dochody? Wnioski o informacje!
Trzeba dopytać gminę o liczbę dzieci, planowane wydatki i planowane dochody z wpływów na produkty żywnościowe i nadprogramowe godziny w roku 2022 i porównać je z rokiem poprzednim i zrealizowanymi dochodami z roku poprzedniego. Już z samych tych informacji można wywnioskować czy gmina prawidłowo planuje tegoroczne dochody i co za tym idzie, prawidłowo wylicza dotację. Przygotowaliśmy dla Państwa wnioski o udostępnienie informacji publicznej, na podstawie których możecie uzyskać wszystkie niezbędne dane. Jednostka samorządu terytorialnego jest zobowiązana udzielić Państwu tych informacji. Pierwszy wniosek to dane, na podstawie których można sprawdzić, czy na podstawie przyjętych tam informacji, dotacja została wyliczona prawidłowo. Drugi wniosek dostarczy informacji czy rzeczywiście planowanie odbywa się zgodnie z zasadami finansów publicznych.
