Czy dotacje oświatowe podlegają egzekucji? Art. 49 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Egzekucja środków z dotacji oświatowych
Egzekucja środków z dotacji oświatowych [fot. shutterstock/pathdoc]

Dotacje oświatowe nie podlegają egzekucji. Stwierdza to wyraźnie artykuł 49 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Wyjątek stanowi, prowadzenie egzekucji, w której tytułem jest decyzja administracyjna ostateczna w toku instancji. Decyzja ta musi być ostateczna i dotyczyć zwrotu dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, pobranej nienależnie lub w nadmiernej wysokości. O kwestii egzekucji dotacji oświatowych opowiedziała mecenas Beata Patoleta — specjalistka ds. prawa oświatowego współpracująca ze szkołami i przedszkolami niesamorządowymi w całej Polsce.

NASZE  SZKOLENIA
– – – – – – – – – – – – – – –
Kontrola kuratorium i nadzór nad niesamorządowymi jednostkami oświatowymi
Termin:
8 maja 2024 godz. 16.00
Zakres:
Kontrola z kuratorium, nadzór pedagogiczny, uprawnienia, obowiązki
Zapisy: Kontrola kuratorium i nadzór >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Aktualizacja dotacji oświatowych i roszczenia ws. błędnie naliczonej kwoty dotacji
Termin:
22 maja 2024 godz. 16.00
Zakres:
Aktualizacja dotacji, podstawy prawne, poprawność stawki dotacji
Zapisy: Aktualizacja i roszczenia >>>
– – – – – – – – – – – – – – –
Standardy ochrony małoletnich w jednostkach oświatowych 2024. Wzór dokumentu
[Dostęp do nagrania szkolenia]

Zapisy: Standardy ochrony małoletnich >>>
– – – – – – – – – – – – – – –

Art. 49 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

1. Dotacje, o których mowa w art. 15–21, art. 25, art. 26, art. 28–32,
art. 40 i art. 41, nie podlegają egzekucji.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy egzekucji prowadzonej w przypadku stwierdzenia,
na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, obowiązku
zwrotu dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, pobranej nienależnie lub
w nadmiernej wysokości.

Dotacje oświatowe nie podlegają egzekucji

Jeżeli względem organu stwierdzone zostało jakieś zobowiązanie np. z tytułu zalegania ze składkami ZUS, zobowiązanie podatkowe, lub też zobowiązanie z innego tytułu np. nieregulowanie należności wobec banku, osoby fizycznej czy innego podmiotu i został nadany tytuł egzekucyjny, który uprawnia do prowadzenia egzekucji, to w takiej sytuacji nie jest możliwe prowadzenie egzekucji z pieniędzy pochodzących z dotacji oświatowej. Innymi słowy, nie jest możliwe zaspokojenie wierzyciela, czyli osoby czy podmiotu, któremu te pieniądze winna jest osoba będąca jednocześnie organem prowadzącym, ze środków dotacyjnych.

Gminne uchwały dotyczące dotacji oświatowych. Błędy, nadużycia, sposoby zaskarżania

Zaskarżenie zajęcia rachunku bankowego, na który wpływa dotacja

W przypadku zajęcia rachunku bankowego, na który wpływa dotacja, należy złożyć zarzuty do prowadzonej, czy to przez naczelnika urzędu skarbowego, czy też komornika, egzekucji. Należy wskazać, że środki na tym rachunku stanowią dotację i jako takie, na podstawie art. 49 ust. 1, nie podlegają zajęciu. Wierzyciel nie może zabezpieczyć tych pieniędzy.

Wyjątek — dotacja w nadmiernej wysokości lub wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem

Wyjątek stanowi tu jednak prowadzenie egzekucji, w której tytułem jest decyzja administracyjna. Uwaga, decyzja ta musi być ostateczna w toku instancji i dotyczyć musi zwrotu dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, pobranej nienależnie lub w nadmiernej wysokości.

Dotacja pobrana nienależnie, wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem lub pobrana w nadmiernej wysokości

Dotacja pobrana nienależnie to np. sytuacja, w której zgłosicie Państwo do dotacji dzieci, uczniów, na których dotacja w rzeczywistości nie przysługuje. Dotacja wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem to sytuacja, w której jest ona wykorzystana na inny cel, niż zadania Państwa jednostki oświatowej. Zazwyczaj wtedy, gdy organ dotujący kwestionuje celowość Państwa wydatków. Trzecia ewentualność to dotacja pobrana w nadmiernej wysokości. Znajduje zastosowanie, kiedy dotacja pobrana jest w nadmiernej wysokości. Dotyczy najczęściej przypadków, gdy nie wydacie Państwo kwoty dotacji w danym roku budżetowym albo wydacie, ale nie macie potwierdzenia zapłaty, dowodu zakupu np. faktury. W praktyce zdarza się Państwu zagubić taki dokument. Wówczas, jak wynika z orzecznictwa, taka dotacja jest dotacją pobraną w nadmiernej wysokości.

Zwrot, egzekucja dotacji oświatowej – decyzja ostateczna w toku instancji

Kiedy powstaje obowiązek albo inaczej, kiedy powstaje możliwość egzekucji dotacji oświatowej? Gdy decyzja będzie ostateczna w toku instancji! Jak wskazuje art. 16 kpa: kiedy już nie można złożyć od niej odwołania w administracyjnym toku instancji. Czyli w tym konkretnym przypadku albo decyzja wójta, burmistrza, prezydenta, od której nie złożyliście Państwo odwołania w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia, bo np. przegapiliście termin, albo decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego, jako organu, który skontrolował jako organ II Instancji wcześniejszą decyzję. Dopiero taka decyzja staje się ostateczna w toku instancji i dopiero ona może stanowić podstawę do wszczęcia egzekucji.

Egzekucja dotacji od organu, którego dotyczy decyzja

Możliwość egzekucji dotyczy także na bieżąco wypłacanych dotacji. Oczywiście, jeśli osoba, której dotyczy decyzja i obecny organ prowadzący to ta sama osoba! Jeżeli po czasie, którego dotyczyła kontrola, a następnie decyzja, zmienił się organ prowadzący, to dotacja wypłacana nowemu organowi prowadzącemu nie podlega egzekucji.

Ostateczna decyzja, a nie protokół kontroli

Sam protokół kontroli, wystąpienie pokontrolne czy decyzja wójta, burmistrza, prezydenta nie jest podstawą do wszczęcia egzekucji. Nie ma możliwości prowadzenia egzekucji, jeśli się Państwo odwołujecie! To dopiero decyzja SKO może stanowić tytuł do egzekucji, ale tu uwaga „MOŻE”.

Decyzja administracyjna, a nie protokół — podstawą żądania zwrotu kwoty dotacji oświatowej

Wstrzymanie wykonania decyzji – skarga do WSA

Przysługuje również Państwu prawo do złożenia wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji, jeśli kierujecie Państwo skargę do WSA. Wstrzymanie wykonania oznacza, że decyzja nie będzie wykonana, aż do prawomocnego rozpoznania sprawy przez sąd administracyjny. Jeśli zatem sprawa oprze się o NSA, to aż do czasu rozpoznania jej przez NSA!

Kto może wstrzymać decyzję o egzekucji środków z dotacji oświatowej

Postanowienie takie może wydać SKO albo, jeśli SKO odmawia, wówczas wojewódzki Sąd Administracyjny.

Kiedy wykonanie decyzji, mogłoby spowodować trudne do odwrócenia skutki np. natychmiastowe jej wykonanie groziłoby brakiem środków na dalsze funkcjonowanie Państwa szkoły, czy przedszkola albo zachodzi niebezpieczeństwo spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
dodaje mecenas Beata Patoleta – specjalista prawa oświatowego

Zawartość skargi do WSA w kwestii egzekucji dotacji oświatowych – wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji

Kierując taki wniosek w treści skargi do WSA – pamiętacie państwo, że do sporządzenia skragi nie jest przewidziany przymus adwokacko-radcowski. Należy uprawdopodobnić, czy to szkodę, czy to skutki decyzji. Najlepiej załączając do skargi:

  • opis stanu
  • liczbę dzieci
  • liczbę pracowników
  • koszty bieżące
  • informację o sytuacji ekonomicznej organu np. wynikającą z PIT lub innych, załączanych wraz z wnioskiem dokumentów księgowych.

Pamiętajcie Państwo o załączaniu tych dokumentów do wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji!

Egzekucja z bieżących kwot dotacji – trudne kwestie prawne

Nie uważam, za właściwe możliwości prowadzenia egzekucji za czas przeszły z bieżących dotacji. Powstaje przy tym kilka kwestii prawnie trudnych do rozwiązania. Chodzi np. o kwestię rozliczenia dotacji, która została przekazana na egzekucję i szczerze mówiąc przed wprowadzeniem tej normy z orzeczenictwa wynikało, że prowadzenie egzekucji z dotacji w żadnym wypadku nie było możliwe.
mówi mecenas Beata Patoleta – prawnik przedszkoli i szkół niesamorządowych

Premia w przedszkolu lub szkole. Finansowanie premii dotacją, zasady, dokumentowanie

Niesłuszna egzekucja środków z dotacji oświatowych – siedem dni na zarzuty do egzekucji

Obecnie egzekucja środków dotacyjnych jest możliwa, jedynie w przypadku stwierdzenia obowiązku zwrotu dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, pobranej nienależnie lub w nadmiernej wysokości. We wszystkich pozostałych przypadkach prowadzenie egzekucji administracyjnej lub sądowej jest poza dyskusją. Prowadzone być nie może. Nie wszyscy włodarze znają ten przepis i czasem przekazują środki z dotacji na rachunek komornika. Macie wówczas Państwo 7 dni na złożenie zarzutów do egzekucji.

Niesłuszne przekazanie środków do egzekucji – naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez urząd

Warto również zwracać uwagę dotującym na niezgodność z prawem takiego działania, ponieważ przepis adresowany jest też do nich. Jeśli sprzecznie z jego treścią przekazują dotację do organów egzekucyjnych, wówczas czynią to na własną odpowiedzialność, a względem Państwa pozostają w zwłoce. Co więcej, narażają się na zarzut naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Państwu przysługuje wówczas oczywiście roszczenie o tę niewypłaconą dotację i to wraz z odsetkami za czas zwłoki!

Egzekucja dotacji – przerwanie terminu przedawnienia

Przerwanie biegu terminu przedawnienia np. właśnie poprzez wszczęcie egzekucji – jeśli decyzje zostaną przez sąd uchylone, to przerwanie nie będzie miało zastosowania. W przypadku uchylenia decyzji, na podstawie której prowadzono egzekucję, a zatem wyeliminowania jej z obrotu prawnego – uznania jej za niebyłą, również prowadzona na podstawie jej treści egzekucja nie wywołuje skutków prawnych.

Szkolenia w naszej kancelarii >>>

Zapraszamy na nasz fanpage, kanał na YouTubeprofil na instagramie